6 augustus 2022 Paul Boonefaes

Is de huidige generatie de eerste sinds de Tweede Wereldoorlog die het minder goed zal hebben dan de vorige? Hebben we een keerpunt bereikt? Na WO II ontstond er een boom van welvaart die vanaf de jaren ‘70 begon te stokken. Het reëel beschikbaar inkomen van de werkende middenklasse steeg plots veel trager dan de rest. De opwaartse mobiliteit begon te sputteren door de globalisering, delokalisatie, massamigratie en de gevolgen van de seksuele revolutie. Er kwam een explosie van vaderloze eenoudergezinnen.

Misprijzen

Traditioneel was ‘links’ de verdediger van de werkende klasse, maar vanaf het einde van de jaren ’70 ging de aandacht van de links-progressieven overwegend naar de identitaire kwestie. Het streven naar hogere opwaartse mobiliteit werd vervangen door een obsessie met ras, seksuele oriëntatie en milieu. Die woke agenda is een ramp voor werkmensen die hun jobs zagen verdwijnen, hun buurten in rotvaart zagen veranderen en hun gezinnen uit elkaar zagen vallen.

Waar de traditionele linkerzijde vroeger een bondgenoot was van de ‘man in de straat’ blinken de postmoderne links-liberalen en woke progressieven vandaag uit door hun onverholen misprijzen voor het leven en de ideeën van de gewone mens. Die ‘foute sujetten’ moeten volgens hen zo snel mogelijk heropgevoed worden. Goedschiks als het kan, kwaadschiks als het moet.

Het Status spel

De links-liberale woke upper class onderscheidt zich niet meer door dure kledij of opzichtige status symbolen. Je herkent ze aan hun opvallend taalgebruik. Door het gebruik van voornaamwoorden (he/him, she/her, they/them) en woorden als ‘cisgender’, ‘culturele toeëigening’, ‘heteronormativiteit’ en ‘wit privilege’ geven ze aan dat ze tot de elite behoren, de ‘in-group’. Deze strategie kan leiden tot een hogere status of meer en betere opportuniteiten. Wokeness geeft toegang tot de heersende culturele en politieke elite.

De Amerikaanse academicus Rob Henderson spreekt over ‘luxe overtuigingen’. Hij definieert dit concept als ‘ideeën die leden van de hogere klasse meer status opleveren maar waarvan de kostprijs grotendeels bij de lagere klassen belandt’. Denk aan de wereldelite die en masse naar Davos afzakt met privéjets om achteraf te prediken dat de man in de straat best afziet van die ene vliegreis tijdens de zomer naar de zon waar het ganse jaar naar uitgekeken werd.

Luxe overtuigingen

Rob Henderson is zelf kind van een drugsverslaafde, alleenstaande moeder. Hij groeide op in zeven verschillende pleeggezinnen, kende een keiharde jeugd en werd uiteindelijk geadopteerd door een gezin uit de lage middenklasse. Hij ontsnapte aan zijn lot door bij het leger te gaan. Via zijn militaire loopbaan kon hij een beurs voor een universitaire opleiding bemachtigen. Hij is vandaag een gerespecteerd academicus en onderzoeker.

Henderson belandde door zijn universitaire opleiding in een wereld die hij niet kende, bevolkt met relatief rijke studenten uit meestal rijke, stabiele gezinnen. Tot zijn verbazing hoorde hij daar een medestudente pleiten tegen het huwelijk en voor polygamie. Als Henderson dan polste naar haar afkomst en vroeg hoe ze haar eigen toekomst zag, dan zei ze dat ze uit een stabiel gezin kwam, waarvan beide ouders nog steeds gehuwd waren en dat ze later waarschijnlijk ook zou trouwen. ‘Waarom neem je dan zulke standpunten in’, vroeg Henderson zich af. Dat was zijn eerste confrontatie met een ‘luxe overtuiging’.

Uitholling van de norm

Laten we er wat cijfers bij halen: in 1960 was 95% van de mensen gehuwd, los van ras of klasse. Dat was toen de culturele norm. Als we doorspoelen  naar 2005 zien we voor gezinnen uit de hogere klasse een lichte daling naar 85 pct  maar voor de lagere klassen en arme gezinnen torpedeert dat cijfer naar 30%, al is dat cijfer momenteel wellicht een overschatting. De norm van het traditionele gezin gebaseerd op het huwelijk werd de voorbije decennia door populaire cultuur, entertainment en ideologie uitgehold. De hogere klassen bleven er wél aan vasthouden.

De redenen daarvoor zijn helder: opgroeien in een hecht gezin met beide ouders is een goede voorspeller voor later succes en het ontwikkelen van een stabiele persoonlijkheid. In de sociologie is het probleem van vaderloosheid een bekend probleem en een hardnekkig taboe.

Sociale cohesie en geluk

Henderson weet met zijn unieke levenservaring als geen ander hoe je kansen heel anders liggen als je niet het geluk hebt om op te groeien in een veilige, stabiele thuis. Als we morgen iedereen een universeel basisinkomen geven dan gaan we niet ‘lang en gelukkig leven’. Voor een gelukkig leven zijn andere parameters van belang waaronder een stel normen, zoals discipline, zelfopoffering en hard werken. Normen die we de voorbije decennia veel te roekeloos overboord hebben gegooid.

Dat is het drama: elitaire luxe overtuigingen berokkenen de zwaksten het meeste schade en dat zijn vooral kinderen

De meeste kinderen zouden onmiddellijk kiezen om te kunnen opgroeien met beide ouders. Dat is het drama: elitaire luxe overtuigingen berokkenen de zwaksten het meeste schade en dat zijn vooral kinderen. Mensen uit de culturele elite die het uithollen van die normen propageren in ruil voor meer status, ontzeggen op die manier veel zwakkere medeburgers de kans op een beter leven.

Herwaardeer het traditioneel gezin

We praten vaak over ongelijkheid en de ongelijke verdeling van welvaart. De normen die tot duurzaam geluk leiden worden daarbij compleet over het hoofd gezien. Wie een laag inkomen heeft, maar een stabiel huwelijk, een goede beste vriend, een hechte familie en een goed contact met de buurt is wellicht gelukkiger dan veel mensen met een hoger inkomen. Bakken studies tonen ondertussen aan dat kinderen die opgroeiden in onstabiele omgevingen het later veel lastiger hebben en vaker zwaar in de problemen raken.Henderson stelt dat het huwelijk als instelling ongeveer gelijktijdig in verschillende culturen opdook, op verschillende plaatsen en tijdstippen, omdat het een bepaalde maatschappelijk nood kon oplossen. Ook de Britse journaliste Louise Perry eindigt haar debuut ‘The Case Against The Sexual Revolution’ met een feministisch pleidooi voor het huwelijk. Partijen uit het politieke centrum zouden er goed aan doen om van het herwaarderen van het traditionele gezin een prioriteit te maken en te erkennen dat het koesteren van vergeten minder modieuze waarden het beste is dat we kunnen doen voor de zwaksten in onze samenleving.